Protestantse kerk
‘De Brabantse Olijfberg’
Ligging: Antwerpen
Opdrachtgever restauratie: stad Antwerpen
Opdrachtgever beheersplan: bestuursraad Protestantse Kerk Antwerpen-Noord
Bouwhistorisch en materiaaltechnisch vooronderzoek: Studiebureau Lode De Clercq
Stabiliteitstechnisch vooronderzoek: Triconsult
Vooronderzoek glasramen: Carola Van den Wijngaert
Restauratie fase 1 – voorgevel: 2014-2015
Restauratie fase 2 – zijgevels en daken: 2016-2018
Restauratie fase 3 – koor: in uitvoering
Beheersplan: in opmaak
Opgericht tussen 1615 en 1620 als kloosterkerk van de zusters Annonciaden, wordt deze kerk onder Frans bewind, einde 18de eeuw, ingericht als paardenstal en kazerne en vervolgens als bakkerij. In 1817 wordt de kerk afgestaan aan de protestantse gemeenschap in Antwerpen en wordt de voorgevel en het interieur van de kerk naar ontwerp van W.B.E. Paravicini di Capelli verbouwd. Tussen 1900 en 1909 wordt de kerk onder leiding van architect F. Van Dijck gerestaureerd, het interieur krijgt een neogotische stoffering van hoge kwaliteit.
Het belangrijkste gebouwgebrek aan het exterieur was de erosie van de Balegemse steen en toepassing van deze steen tegen het groefleger. Gevolg waren onstabiele muurpartijen, in het bijzonder voor de spiegelvelden van de steunberen waar de ankerlengte van de stenen beperkt is.
Voor het restauratieconcept wordt uitgegaan van de laatste historisch relevante bouwcampagne o.l.v. architect Van Dijck. Voor het exterieur wordt het doorheen de geschiedenis ontstane beeld behouden. Materialen worden geconserveerd. Gezien de staat van verval van specifieke gevelelementen, zoals raamomlijstingen, spiegelvelden, en raammonelen, wordt voor deze onderdelen voorzien in aanvullingen met steenprothesen en sporadische vervanging met nieuwe elementen in het oorspronkelijke materiaal. Het betreft een conserverende gevelrestauratie met maximaal behoud van materiaal.
Het interieur is monochroom in gebroken wit overschilderd. Onder deze overschildering is een kwaliteitsvolle neogotische interieuraankleding aanwezig. Deze aankleding was een gesamstkunstwerk: vloeren, glasramen, meubilair en wandbeschildering waren in evenwicht ontworpen.
Een beheersplan voor het voormalige klooster van de Annonciaden is in opmaak en zal de restauratieopties voor het interieur van de kerk definiëren.